W jaki sposób nowe rozporządzenie Komisji (UE) dotyczące porozumień wertykalnych wpłynie na zgodność działania przedsiębiorców z regułami konkurencji?

Dnia 1 czerwca 2022 r. weszło w życie Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/720 z dnia 11 maja 2022 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 TFUE do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych („VBER”) w miejsce dotychczasowego rozporządzenia Komisji (UE) nr 330/2010. Rozporządzeniu temu towarzyszą nowe wytyczne Komisji, które zawierają wskazówki przydatne w stosowaniu nowych przepisów.

VBER, tak jak jego poprzednik uznaje pewne rodzaje porozumień między dostawcą a nabywcą za automatycznie dozwolone, a zatem, że znajdują się one w tzw. „bezpiecznej przystani” (safe harbor). Zmiany wniesione przez VBER wiążą się natomiast z dostosowaniem (rozszerzeniem lub zawężeniem) zakresu tej „bezpiecznej przystani” do aktualnych warunków handlowych w zakresie dystrybucji towarów i usług. Wiele istotnych zmian odnosi się w szczególności do handlu internetowego, który obecnie jest tak samo popularny jak handel tradycyjny i potrzebuje ochrony adekwatnej do panujących realiów.  

Zawężenie zakresu „bezpiecznej przystani”:

Przykładami porozumień, których legalność została wyłączona przez VBER są te, które np.:
 

• nakładają przez dostawców na ich nabywców parytety cenowe, czyli konieczność, aby warunki oferowane klientom tych nabywców, były przynajmniej tak korzystne, jak te oferowane za pośrednictwem innych platform sprzedażowych,
• ograniczają skuteczne wykorzystanie internetu przez nabywcę lub jego klientów w sprzedaży produktów (z pewnymi wyjątkami).

Rozszerzenie zakresu ,,bezpiecznej przystani”:

Natomiast przykładami porozumień, które zostały uznane przez VBER za zgodne z prawem, są między innymi te, które:
 

• przewidują możliwość przypisania danego terytorium lub grupy klientów, maksymalnie pięciu dystrybutorom wyłącznym,
• ustanawiają konieczność stosowania przez dystrybutora różnych cen hurtowych produktów sprzedawanych online i offline,
• przewidują możliwość milczącego odnawiania postanowień o zakazach konkurencji po upływie 5 lat.

Okres przejściowy oraz przepisy krajowe

Umowy wertykalne zawarte przed dniem wejścia w życie VBER, które były zgodne z poprzednim rozporządzeniem, nie będą jeszcze przez pewien czas kwestionowane przez organy antymonopolowe. Jest tak, ponieważ przewidziano okres przejściowy na dostosowanie tych umów do nowych zasad, który wynosi rok. Zatem dopiero 1 czerwca 2023 r., umowy funkcjonujące na rynku UE powinny być dostosowane do VBER.
Natomiast polski odpowiednik VBER, czyli rozporządzenie Rady Ministrów z 30 marca 2011 r, wygaśnie już 31 maja 2023 r. Oznacza to, że w przyszłości możemy poznać projekt jego nowelizacji.