Ważne zmiany do kodeksu postępowania cywilnego

W dniu 1 lipca 2023 r. weszła w życie zasadnicza część zmian do kodeksu postępowania cywilnego. Nowe rozwiązania mają na celu przyspieszenie i usprawnienie rozpoznawania spraw cywilnych i gospodarczych, w tym także tzw. „spraw frankowych”.

Przyspieszenie „spraw frankowych”

W tzw. sprawach frankowych została ustalona na okres 5 lat wyłączna właściwość sądu w miejscu zamieszkania powoda. To w znaczącym stopniu przyczyni się do odciążenia przede wszystkim Sądu Okręgowego w Warszawie, jak też innych dużych sądów okręgowych, do których konsumenci kierują swoje roszczenia.

Odciążenie sądów okręgowych

Sądy okręgowe zostały odciążone od nadmiaru spraw poprzez podniesienie wartości przedmiotu toczących się przed nimi sporów z 75.000 zł do 100.000 zł. Sprawami, w których wartość przedmiotu sporu jest niższa niż 100.000. zł, będą zajmować się sądy rejonowe.

Przyspieszenie postępowań

Poszerzono także katalog niedopuszczalnych wniosków o wyłączenie sędziego. Rozwiązanie to ma na celu wyeliminowanie praktyki masowego składania wniosków o wyłączenie wszystkich sędziów danego wydziału czy nawet całego sądu, również, gdy sędziowie ci nie są w żaden sposób zaangażowani w prowadzenie sprawy. Od 1 lipca, złożenie wniosku o wyłączenie sędziego, który nie jest członkiem składu orzekającego, jest już niedopuszczalne. Rozwiązanie to powinno przyczynić się do przyspieszenia postępowań.

Sprawniejsze procedury

Nowe przepisy usprawniają również przebieg posiedzeń przygotowawczych oraz sposób wydawania, uzasadniania i doręczania postanowień wydawanych na posiedzeniach niejawnych. Dodatkowo, aby usprawnić postępowanie, został poszerzony katalog pism stanowiących nadużycie prawa procesowego. Od 1 lipca, sankcją za składanie takich pism jest pozostawienie ich w aktach sprawy bez podejmowania dalszych czynności.

Postępowanie z udziałem konsumentów

Wprowadzono także nowy typ postępowania jakim jest postępowanie z udziałem konsumentów. Od 1 lipca przedsiębiorca zobowiązany jest do przedkładania całego materiału dowodowego na początku postępowania. Jeśli przedsiębiorca przed wytoczeniem powództwa nie podejmie próby dobrowolnego rozwiązania sporu, uchyli się od udziału w niej lub będzie uczestniczyć w niej w złej wierze, sąd może obciążyć go kosztami procesu w całości lub części niezależnie od wyniku sprawy, a w uzasadnionych przypadkach - nawet podwyższyć koszty dwukrotnie. Postępowanie powinno przyczynić się zwłaszcza do usprawnienia przebiegu tzw. spraw frankowych.